Anhang:Proto-Indo-Europääsch/ph₂tḗr

Düsse Indrag bargt rekunstrueerte Wöör un Wörtels. Dat heet, dat de Begrepen in düssen Indrag nich direkt nawiest sünd. Man se nimmt an, dat he so existeert hett, wat sik op verglieken Bewiesen grünnt.

Proto-Indo-Europaasch[ännern]

Woortaart: Substantiv[ännern]

*ph₂tḗr (masculinum)

Deklinatschoon[ännern]

Hysterokinetic inflection.

Deklinatschoon vun *ph₂tḗr

	Singular	Dual	Plural
Nominativ	*ph₂tḗr	*ph₂térh₁e	*ph₂téres
Vokativ	*ph₂tér	*ph₂térh₁e	*ph₂téres
Akkusativ	*ph₂térm̥	*ph₂térh₁e	*ph₂térn̥s
Instrumental	*ph₂tr̥éh₁	?	*ph₂tr̥bʰí
Dativ	*ph₂tr̥éy	?	*ph₂tr̥mós
Ablativ	*ph₂tr̥és	?	*ph₂tr̥mós
Genitive	*ph₂tr̥és	?	*ph₂tr̥óHom
Lokativ	*ph₂tér(i)	?	*ph₂tr̥sú

Bedüden[ännern]

1. manneliken older, den een of meer kinder hef (Vader)

Etymologie[ännern]

Hypothetically related to *áp`a (“father”), *appe (“father-in-law”), *ṗaṗ- (“grandfather”), *ápa- (“father (honorary)”) un *'eppĕ- (“grandfather, elder relative”).

Nakamen[ännern]

+/-

Armeensch:
- Old Armenian: հայր (hayr), genitive հաւր (hawr), instrumental հարբ (harb)
- Old Armenian: յաւրայ (yawray, “stepfather”)
Keltsch: *ɸatīr
- Gaulish: ater (vocative)
- Old Irish: athir
  - Irish: athair
  - Manx: ayr
  - Scottish Gaelic: athair
- Old Welsh: -atr
Germaansch: *fadēr
- Ooldplattdüütsch: fadar
  - Middelplattdüütsch: vader
    - Achterhooks: vader, va
    - Oldenborgsch: Vader, Vadder
    - Oostfreesch: Vader, Vadder
    - Oostnordseeplattdüütsch: Vader, Vadder, Voder
    - Oostwestfäälsch: Vadder
    - Siurlannsch: Vär, Vatter
    - Veluws: vaor
    - Westmönsterlannsch: Vaader, Vaa, Vaare
- Angelsass'sch: fæder
  - Middelengelsch: fader
    - Engelsch: father
    - Schottsch: fader
- Old Frisian: feder
  - North Frisian: faaðer, fåår
  - West Frisian: faar
- Ooldnedderlandsch: fader
  - Middelnedderlandsch: vader
    - Nedderlandsch: vader, va
      - Afrikaansch: vader
- Ooldhoogdüütsch: fater
  - Middelhoogdüütsch: vater
    - Düütsch: Vater
    - Jiddisch: פֿאָטער (foter)
    - Wilmesausch: foter
- Ooldnoorsch: faðir / ᚠᛆᚦᛁᛧ
  - Däänsch: far, fader
  - Elfdaalsch: fader
  - Färöösch: faðir
  - Ieslandsch: faðir
  - Norweegsch: far, fader
    - Norweegsch (Bokmål): far, fader
    - Norweegsch (Nynorsk): far, fader
  - Ooldswedsch: faþir
    - Sweedsch: far, fader
- Gootsch: 𐍆𐌰𐌳𐌰𐍂 (fadar)
Hellenic:
- Ancient Greek: πατήρ (patēr)
  - Greek: πατήρ (patír)
  - Greek: πατέρας (patéras)
- Mycenaean Greek: 𐀞𐀳 (pa-te)
Indo-Iranian: *pHtar-
- Indic:
  - Sanskrit: पिता (pitā), पितृ (pitṛ)
    - Bengali: পিতা (pita)
    - Gujarati: પિતા (pitā)
    - Hindi: पिता (pitā), पितृ (pitṛ)
    - Nepali: पिता (pitā)
    - Punjabi: ਪਿਤਾ (pitā)
    - Telugu: పిత (pita), పితృలు (pitrulu) (borrowed)
    - Urdu: پتا (pitā), پتر (pitṛ)
- Iranian:
  - West Iranian:
    - Baluchi: پت (pit)
    - Zazaki: pî
    - Old Persian: 𐎱𐎡𐎫𐎠 (pitā)
      - Middle Persian: AB' / pt' / pyt' (pid), ABYtl / pytl (pidar)
        Persian: پدر (pedar)
  - East Iranian:
    - Avestan: 𐬞𐬙𐬁 (ptā)
    - Sogdian: ptr-
    - Pashto: پلار (plār)
    - Khotanese: 𐨤𐨀𐨟𐨪 (pätar-)
    - Ossetian:
      Iron: фыд (fyd)
      
      Digor: фидӕ (fidæ)
Italic: *patēr
- Latiensch: pater
  - Aragonese: pai
  - Asturian: pá, pai, padre
  - Catalan: pare
  - English: pater
  - Esperanto: patro
  - Franzöösch: père (< Old French pere, pedre)
  - Friulian: pari
  - Galician: pai, padre
  - Ido: patro
  - Italieensch: padre
  - Jèrriais: péthe
  - Novial: patro
  - Occitan: paire
  - Old Portuguese: padre
    - Portugeesch: pai, padre
  - Romanian: pater
  - Romansh: pader
  - Sicilian: patri
  - Spanish: padre
- Oscan: 𐌐𐌀𐌕𐌝𐌓 (patír)
- South Picene: 𐌐𐌀𐌕𐌄𐌓𐌄𐌝𐌇 (patereíh) (dative singular)
- Umbrian: 𐌈𐌖𐌐𐌀𐌕𐌄𐌓 (iupater) (from *Dyēus ph₂ter)
Phrygian: πατερης (pateres) (nominative plural)
Tocharian: *pācer
- Tocharian A: pācar
- Tocharian B: pācer

Synonymen[ännern]

*átta

Sinnverwandte Wöör[ännern]

Gegenwöör[ännern]

*méh₂tēr

Översetten[ännern]

Vader as Öllerdeel un as Anreed [ännern]

Neddersaksch:
Achterhooks: vader

Mönsterlannsch: Vader, Va (Kuortfatsuun); Papen (blot in'e Familie)

Oldenborgsch: Vader, Vadder, Ool, Papa (blot in'e Familie)

Oostfreesch: Vader (frs), Vadder (frs), Ool (frs), Papa (frs) (blot in'e Familie)

Oostnordseeplattdüütsch: Vader, Vadder, Voder, Ool, Papa (blot in'e Familie)

Vest Recklinghusen: Var, Vare

Ooldsass'sch: fadar (osx)

Middelnedderdüütsch: vader (gml)
Afrikaansch: vader (af)
Angelsass'sch: fæder (ang)
Bossensch: otac (bs), tata (bs), otaz (bs)
Däänsch: fader (da), far (da), papa (da)
Düütsch: Vater (de), Papa (de) (blot in'e Familie)
Ooldhoogdüütsch: fater (goh)

Middelhoogdüütsch: vater (gmh)
Elfdaalsch: fader
Engelsch: father (en), dad (en), daddy (en), papa (en)
Middelengelsch: fader (enm)
Esperanto: patro (eo)
Färöösch: faðir (fo)
Finnsch: isä (fi)
Franzöösch: père (fr), papa (fr)
Freesch:
Noordfreesch (Föhr): aatj; ual (in öllere Johr)

Westfreesch: heit (fy); faar (fy) (archaiisch)

Ooldfreesch: *atta (ofs)
Galizisch: pai (gl)
Gootsch: 𐍆𐌰𐌳𐌰𐍂 (got) (fadar)

Ieslandsch: faðir (is), pabbi (is), pápi (is)
Italieensch: padre (it), papà (it), babbo (it)
Jiddisch: פֿאָטער (yi) m (foter), טאַטע (yi) m (tate)
Kurdsch: bav (ku)
Latiensch: pater (la)
Nedderlandsch: vader (nl)
Ooldnedderlandsch: fader (odt)

Middelnedderlandsch: vader (dum)
Norweegsch: far (no), fader (no), pappa (no)
Norweegsch (Bokmål): far (no), fader (no), pappa (no)

Norweegsch (Nynorsk): far (nn), fader (nn), pappa (nn), papa (nn)
Ooldnoorsch: faðir (non), ᚠᛆᚦᛁᛧ (non)
Portugeesch: pai (pt)
Proto-Germaansch: *fadēr
Proto-Keltsch: *ɸatīr
Proto-Indo-Europääsch: *ph₂tḗr
Schottsch: fader (sco)
Serbo-Kroatisch: отац (sh)
Slowaaksch: otec (sk)
Spaansch: padre (es)
Sweedsch: far (sv), fader (sv), pappa (sv), pappa (sv), farsa (sv)
Ooldsweedsch: faþir
Törksch: baba (tr)
Tschech'sch: otec (cs) ( = ótets)
Ukrainsch: отець (uk) (otecʹ) (en: animate) (otéc’, otéts’)
Volapüüksch: fat (vo)
Wilmesausch: foter

? Referenzen un wiederföhren Informatschonen
[ännern]

*aṗV Sergei Starostin, Vladimir Dybo, Oleg Mudrak (2003), Etymological Dictionary of the Altaic Languages, Leiden: Brill Academic Publishers