Anhang:Proto-Germaansch/þiudiskaz

Düsse Indrag bargt rekunstrueerte Wöör un Wörtels. Dat heet, dat de Begrepen in düssen Indrag nich direkt nawiest sünd. Man se nimmt an, dat he so existeert hett, wat sik op verglieken Bewiesen grünnt.

Proto-Germaansch

Adjektiven

*þiudiskaz

Utspraak

• IPA^(key): /ˈθiu̯.ðis.kɑz/

Deklinatschoon

Deklinatschoon vun *þiudiskaz (a-Stamm)

Strong declension
	Masculinum		Femininum		Neutrum
	Singular	Plural	Singular	Plural	Singular	Plural
Nominativ	*þiudiskaz	*þiudiskai	*þiudiskō	*þiudiskôz	*þiudiska	*þiudiskō
Akkusativ	*þiudiskanǭ	*þiudiskanz	*þiudiskǭ	*þiudiskōz	*þiudiska	*þiudiskō
Genitiv	*þiudiskas, -is	*þiudiskaizǫ̂	*þiudiskaizōz	*þiudiskaizǫ̂	*þiudiskas, -is	*þiudiskaizǫ̂
Dativ	*þiudiskammai	*þiudiskaimaz	*þiudiskaizōi	*þiudiskaimaz	*þiudiskammai	*þiudiskaimaz
Instrumental	*þiudiskanō	*þiudiskaimiz	*þiudiskaizō	*þiudiskaimiz	*þiudiskanō	*þiudiskaimiz
Weak declension
	Masculinum		Femininum		Neutrum
	Singular	Plural	Singular	Plural	Singular	Plural
Nominativ	*þiudiskô	*þiudiskaniz	*þiudiskǭ	*þiudiskōniz	*þiudiskô	*þiudiskōnō
Akkusativ	*þiudiskanų	*þiudiskanunz	*þiudiskōnų	*þiudiskōnunz	*þiudiskô	*þiudiskōnō
Genitiv	*þiudiskiniz	*þiudiskanǫ̂	*þiudiskōniz	*þiudiskōnǫ̂	*þiudiskiniz	*þiudiskanǫ̂
Dativ	*þiudiskini	*þiudiskammaz	*þiudiskōni	*þiudiskōmaz	*þiudiskini	*þiudiskammaz
Instrumental	*þiudiskinē	*þiudiskammiz	*þiudiskōnē	*þiudiskōmiz	*þiudiskinē	*þiudiskammiz

Bedüden

1. of the people, popular
2. of the tribe

Etymologie

Vun *þeudō +‎ *-iskaz.

Nakamen

In the late Middle Ages, the word acquired a specialized sense referring to vernacular Germanic languages, specifically, Dutch, German, and Low German, as opposed to the Latin of the scholarly elite. Because of the Holy Roman Empire's preeminence, the word narrowed in meaning to refer solely to the German language, with Low German Düütsch (“Low German”) and Dutch Diets (“Dutch”) being notable exceptions.

+/-

• Ooldplattdüütsch: thiudisk
  • Middelplattdüütsch: düdesch, dudesch, dudsch, dudisch,dudeslich (Meklenbörg)
    • Norddüütsche Dialekten:
      • Oldenborgsch: düütsch
      • Oostfreesch: düütsch
      • Oostnordseeplattdüütsch: düütsch
  • Mönsterlannsch: düütsk
  • Oostwestfäälsch: duitsk
  • Plautdietsch: dietsch
  • Saterland Frisian: düütsk
  • Siuerlannsch: duitsk
  • Westmönsterlannsch: düüts, düütsk
• Angelsass'sch: þēodisc
• Ooldfreesch: thiōsk
  • Westfreesch: Tsjutsk (obsolete, meaning "German")
• Ooldnedderlandsch: *thiudisk
  • Middelnedderlandsch: duutsc, dietsc
    • Nedderlandsch: Duits (meaning "düütsch"), Diets (meaning "nedderlandsch")
    • Westfreesch: Dútsk
    • Engelsch: Dutch
• Ooldhoogdüütsch: diutisk, diutisc
  • Middelhoogdüütsch: diutsc
    • Düütsch: deutsch
      • Deitsch (Pennsylvania Düütsch): Deitsch
      • Hunsrücksch: taytx
    • Jiddisch‎: דײַטש (daytsh)
• Ooldnoorsch: þýðverskr, þýzkr
  • Däänsch: tysk
  • Färöösch: týskur
  • Ieslandsch: þýskur
  • Norweegsch: tysk
  • Ooldswedsch‎: þȳdisker, þȳsker
    • Sweedsch: tysk
• Gootsch: 𐌸𐌹𐌿𐌳𐌹𐍃𐌺𐍉 (þiudiskō) (adverb: as a gentile, in gentile fashion)
• Latiensch‎: theodiscus
  • Italieensch‎: tedesco