Zum Inhalt springen

Bregen

Vun Wiktionary

Disse Indraag weer 2011
17. Woort vun de Week.

Oostfreesch, Oostnordseeplattdüütsch

Substantiv

Bregen

Varianten ^{(bewark varianten)}

Düütschland/Däänmark

Mekelbörgsch:
Oldmärksch:
Noordwestdüütschland/Däänmark

Oldenborgsch:
Oostfreesch: Bregen^[1], Brägen^[1]^[2]^[3]
Oostnordseeplattdüütsch: Bregen^[4], Brägen^[4]^[5]

Oostfäälsch

Oostnedderdüütsch
- Hinnerpommersch:
- Vörpommersch:
- Oostpreuß'sch:
- Westpreuß'sch:

Westfäälsch

Ravensbiarg-Lippe:

Süüdwestfäölsk

Westmönsterlannsch:

Nedderlannen

Plautdietsch:

Anmerken: "./." = keen Variante vun dat Wort in düsse Dialekt

Minschlichet Bregen

Utspraak

IPA^(key): [ˈbreːŋ̩], Plural: IPA^(key): [ˈbreːŋ̩s]

Sülventrennen

Bre·gen, Plural: Bre·gens

Deklinatschoon

Deklinatschoon: Nom.Sg. de Bregen, Gen.Sg. vun den Bregen, Obj.Sg. den Bregen; Pl. de Bregens

Bedüden

dat Kuntrullsysteem vun dat zentrale Narvensysteem
He harr en Virus in sien Bregen.

Etymologie

Van Middelnedderdüütsch bragen^[6], bregen^[6], van Proto-Germaansch *bragną^[6], in'e nuordseegermansken Tungensliäge wät -a- to -e- *bregną^[7], van Proto-Indo-Europääsch *mrogʰ-no-m^[6]; Vöwandt met: Angelsass'sch bræġen (“Härn”), Middelnedderlandsch bragen (“Härn”), brein (“Härn”); Vöglick ok: Ooldgreeksch βρεχμος (brechmos, “dat Vördere vun dat Knakenhööft, dat Bövere vun den Kopp”).

Afledd Begrepen

[1] bregenklöterig, Bregenbloden, Bregenchirurgie, Bregenfunkschoon, Bregenslaag, Bregendätigkeit, Bregendood

Gegenwöör

[1] Lief

Översetten

Översetten [ännern]

Neddersaksch:
Mönsterlannsch: Härn

Oostfreesch: Bregen (frs), Brägen (frs)

Oostnordseeplattdüütsch: Bregen, Brägen

Middelnedderdüütsch: herne (gml) n, harne (gml) n
Däänsch: hjerne (da)
Düütsch: Gehirn (de)
Engelsch: brain (en)

* Kurdsch: mejî (ku)

Franzöösch: cerveau (fr)
Freesch:
Noordfreesch (Föhr): mörig, hoodmörig
Ieslandsch: heili (is)
Nedderlandsch: brein (nl)
Portugeesch: cérebro (pt)
Spaansch: cerebro (es)

? Referenzen un wiederföhren Informatschonen

↑ ^1,0 ^1,1 Ostfriesische Landschaft, Online-Wörterbuch, Gehirn
↑ Buurman, Otto: Hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch : auf der Grundlage ostfriesischer Mundart , 4. Band, Wachholtz, Neumünster, 1966, 444; Internet: Ostfriesische Landschaft
↑ Buurman, Otto: Hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch : auf der Grundlage ostfriesischer Mundart , 5. Band, Wachholtz, Neumünster, 1967, 612; Internet: Ostfriesische Landschaft
↑ ^4,0 ^4,1 Kahl, Heinrich, Thies, Heinrich (Bearb.), Der neue SASS. Plattdeutsches Wörterbuch. (Taschenbuch) (Plattdeutsch-Hochdeutsch Hochdeutsch-Plattdeutsch — Plattdeutsche Rechtschreibung), Edition Fehrs-Gilde (Hrsg), 6. überarbeitete Auflage, Neumünster 2011
↑ Jellinghaus, H., Mundart des Dorfes Fahrenkrug in Holstein, in: Jahrbuch des Vereins für Niederdeutsche Sprachforschung XIV, 1888, Norden und Leipzig, 1889, 53ff, 57
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 Kroonen, Guus, Etymological Dictionary of Proto-Germanic, Leiden, Bosten 2013, 73 (*bragna-)
↑ etymologiebank.nl, brein

Kiek ok:

Plattdüütschen Wikipedia-Artikel „Bregen“
ndr.de Düütsch-Plattdüütsch Wöörbook „Bregen“
Plattmakers-Wöörbook „Bregen“

Vun „https://nds.wiktionary.org/w/index.php?title=Bregen&oldid=133230“